Kripto para birimleri dakikalık, saatlik, günlük ve haftalık olarak değerleri üzerinden bir fiyat yapısı oluşturur. Bu fiyat yapısının içerisindeki veriler, ilgili varlığın ileriki süreçte göstermesi muhtemel fiyat hareketlerinin yorumlanması için önemli bilgileri içerisinde bulundurur. Kripto para grafik okuma işlemi ise bu bilgi havuzundaki bilgilerin çeşitli kurallar ve stratejiler doğrultusunda yorumlanma işlemi olarak tanımlanır.
Kripto para birimleri üzerinde işlem yapan neredeyse her yatırımcının öncelikli hedefi, doğru zamanda alım ve satım işlemlerini gerçekleştirmektir. Bu noktada kripto para grafik okuma ve teknik analiz işlemleri hakkında bilgi sahibi olunması tavsiye edilir. Çünkü kripto para birimi grafiklerinin oluşturdukları fiyat yapısının, doğru zamanda işlem yapılabilmesi için önemli bir dayanak noktası oluşturduğu belirtilir.
Kripto para grafik okuma işlemini açıklayacağımız makalemiz içerisinde, kripto teknik analiz nasıl yapılır sorusunu da cevaplayacağız. Yazımıza giriş yapmadan önce kripto para grafik okuma ve teknik analiz işlemlerinin birçok değişken faktöre dayalı olduğunu belirtelim. Bu noktada uzman analistlerin bile kripto para grafik okuma işlemleri doğrultusunda %100 oranında isabetli işlem yapamadığını hatırlatalım.
Ayrıca yazımız içerisindeki ifadelerin yalnızca bilgilendirme amacıyla açıklandığını ve yatırım işlemi yapmaya karar veren kullanıcıların kendi özgür iradeleri, stratejileri ve araştırmaları kapsamında yatırım kararlarını vermeleri gerektiğini ifade edelim.
Teknik Analiz Nedir?
Finansal piyasalar üzerindeki fiyat hareketlerini inceleme ve değerlendirme işlemleri olarak tanımlanan teknik analiz; geçmiş tarihli fiyat hareketleri, işlem hacmi ve diğer istatistiksel yöntemleri kullanan çalışmadır. Daha basit bir anlatımla teknik analiz, fiyat hareketlerinin yorumlanarak gelecekte oluşması muhtemel fiyat yapısını belirleme işlemidir. Profesyonel yatırımcılar genellikle en çok yükselen kripto paralar üzerinde teknik analiz işlemleri yaparak, ilgili varlıkların olası fiyat hareketlerini tespit etmeye çalışır.
Kripto para grafik okuma ve teknik analiz işlemleri için çeşitli araçlar kullanılır. Grafikler, trend çizgileri, teknik göstergeler, destek ve direnç seviyeleri olarak isimlendirilen bu araçlar, fiyat yapısını oluşturan temel bileşenleri temsil eder. Kripto teknik analiz nasıl yapılır sorusunu daha kapsamlı bir şekilde cevaplamak ve kripto para grafik okuma işlemini açıklamak amacıyla, ilgili bileşenleri farklı başlıklar altında inceleyerek yazımıza devam edelim.
Grafikler
Kripto para birimi grafikleri ilgili varlığın fiyat hareketlerini kullanıcı tarafından belirlenen zaman aralığına göre ifade eden tablolardır. Bu tablolar tercihlere göre 1 dakika, 5 dakika, 15 dakika, 30 dakika, 1 saat, 2 saat, 4 saat, 12 saat, 1 gün, 3 gün, 1 hafta, 1 ay ve hatta yıllık olarak bile görüntülenebilir. Böylece en dalgalı kripto paralar üzerinde oluşan fiyat yapısı incelenebilir.
Grafikler ilgili varlığın hangi tarihte ATH (tüm zamanların en yüksek değeri) seviyesine ulaştığını ve ATL (tüm zamanların en düşük değeri) seviyesine düştüğünü görmek için geniş bir bakış açısını sunar. Grafikler yaygın olarak çizgi, çubuk ve mum olmak üzere 3 temel grupta isimlendirilir.
Çizgi Grafikler
Çizgi grafikler kullanıcı tarafından belirlenen zaman aralığının sonunda, kapanış fiyatlarını gösteren değerlerin çizgilerle birleştirilmesi sonucunda oluşan fiyat hareketlerini yansıtan bir grafiktir. Aşağıdaki görsel üzerinden çizgi grafiklerin nasıl göründüğünü inceleyebilirsiniz.
Kaynak: https://tr.tradingview.com/chart/?symbol=BTC
Çubuk Grafikler
Çubuk grafikler kullanıcı tarafından belirlenen bir zaman dilimi içerisinde açılış, kapanış, en yüksek ve en düşük fiyat değerlerini gösteren grafik türüdür. Çizgi grafiklere kıyasla çubuk grafikler daha detaylı bir yapıya sahiptir. Çubuk grafikler aşağıdaki gibi gürünür:
Kaynak: https://tr.tradingview.com/chart/?symbol=BITSTAMP%3ABTCUSD
Mum Grafikler
Mum grafikler kripto para grafik okuma işlemleri üzerinde en yaygın olarak kullanılan grafik türüdür. Çünkü mum grafiklerin görselliği genellikle daha kolay anlaşılır bir yapıya sahiptir. Mumlar gövde ve fitil ismi verilen 2 temel kısımdan oluşur. Gövde kısmı ilgili varlığın belirlenen zaman dilimindeki açılış ve kapanış fiyatı arasındaki farkı gösterir. Fitiller ise ilgili zaman diliminde varlığın ulaştığı en yüksek ve en düşük değeri ifade eder.
Mum grafiklerin görünümünü aşağıdaki grafik üzerinden inceleyebilirsiniz.
Kaynak: https://tr.tradingview.com/chart/?symbol=BITSTAMP%3ABTCUSD
Trend Çizgileri
Kripto para grafik okuma işlemi içerisinde trend çizgilerini doğru bir şekilde belirlemek, ilgili varlığın yükselmeye veya düşüş göstermeye devam edebileceğini belirlemek adına önem taşır. Trend çizgilerini belirleme işlemi içerisinde dikkat edilen öncelikli kural, fiyat yapısının oluşturduğu yüksek tepe ve alçak diplerdir.
Kripto teknik analiz nasıl yapılır sorusu doğrultusunda yüksek tepe ve yüksek dip oluşturan bir fiyat yapısı genellikle yükseliş trendini, alçak tepe ve alçak dip oluşturan bir fiyat yapısı ise genellikle düşüş trendini temsil eder. Nitekim bu trendlerin belirlenmesi süreci içerisinde kullanıcı tarafından grafik üzerinde seçilen zaman aralığı ve seçilen trend kırılım noktaları belirleyici bir faktör oluşturur.
Kripto analistleri tarafından genellikle 1 ve 5 dakika gibi kısa zaman diliminde gerçekleşen trend yapısına kıyasla, 4 saatlik ve 1 günlük zaman aralığı üzerinde oluşan trend yapısının daha güvenilir bir sinyal verdiği ifade edilir. En çok kazanan kripto paralar üzerindeki fiyat yapısını değerlendirilirken, trend çizgilerinin önemli bir dayanak noktası oluşturduğu belirtilir.
Trend çizgisi oluşan fiyat yapısının yüksek ve dip seviyelerini birleştirerek oluşturulur. Kripto analistleri bir fiyat yapısını güvenilir olarak nitelendirmek için en az 3 tepenin ve dibin oluşması gerektiğini belirtir. Aşağıdaki görsel üzerinden düşüş trendini ifade eden grafik yapısını inceleyebilirsiniz.
Kaynak: https://www.ekosentez.com/trend-cizgileri/
Görsel üzerindeki kırmızı çizgiyi yüksek hacimli bir şekilde yukarı yönlü kıran bir fiyat hareketinin gerçekleşmesi durumunda, uzman analistler düşüş trendinin sona erdiğinin yorumlanabileceğini ifade eder.
Aşağıdaki görsel üzerinden yükseliş trendini ifade eden grafik yapısını inceleyebilirsiniz.
Kaynak: https://www.ekosentez.com/trend-cizgileri/
En trend kripto paralar üzerinde yukarıdaki görseldeki fiyat yapısını aşağı yönlü güçlü bir şekilde kıran fiyat yapısının gerçekleşmesi durumunda, kripto analistleri bu durumu yükseliş trendinin bozulması olarak nitelendirir.
Destek ve Direnç Seviyeleri
Destek ve direnç seviyeleri olarak adlandırılan çizgiler, kripto para grafik okuma işlemleri içerisinde sıklıkla kullanılır. Bu çizgiler bir dijital varlığın hangi değere düştüğünde yüksek alıcı hacmi ile buluşabileceğini ve hangi değere ulaştığında satış baskısıyla karşılaşabileceğini belirtir.
Destek ve direnç seviyelerinin oluşması için kripto analistleri en az 3 kere ilgili desteğin veya direncin test edilmesi gerektiğini belirtir. Trend çizgilerine benzer bir şekilde destek ve direnç seviyelerini belirlemek için 4 saatlik, günlük ve haftalık grafik yapılarının kısa süreli zaman aralıklarına kıyasla daha güvenilir bir dayanak oluşturduğu belirtilir. Çünkü 1 dakikalık, 5 dakikalık ve yarım saatlik gibi zaman aralıklarının, destek ve direnç seviyelerini belirlemek için yanıltıcı bilgiler sunabileceği ifade edilir.
Aşağıdaki görsel üzerinden destek ve direnç bölgelerini inceleyebilirsiniz.
Kaynak: https://finanswebde.com/destek-ve-direnc-noktalari-nedir/b/5e4bcb7c7c3f6c0038a70985
Teknik Göstergeler ve İndikatörler
Teknik göstergeler kripto para grafik okuma işlemleri için kullanılan yaygın araçlar içerisinde bulunur. Bu araçlar seçilen değerler özelinde birçok farklı verinin sayısal ortalamasını ifade edebilir. Teknik göstergeler yatırımcıların uzun veya kısa vadeli stratejileri doğrultusunda fiyat trendlerini belirlemek, güçlü alım ve aşırı satış bölgelerini görüntülemek, trendin hangi seviyede güçlü olduğunu yorumlamak ve trend yönünü analiz etmek amacıyla kullanılır.
Kripto para grafik okuma işlemlerinde yaygın olarak kullanılan teknik göstergeler şunlardır:
Kripto teknik analiz nasıl yapılır sorusu doğrultusunda kullanılan teknik göstergeleri ifade ederken, bu göstergelerin zaman zaman yanıltıcı bilgiler sunabileceğini de belirtmek gerekir. Örneğin hareketli ortalamanın yukarı yönlü hareket etmesi durumu bir yükseliş trendi olabileceğini ifade eder. Nitekim bu noktada destek ve direnç seviyelerinin, ilgili bölgedeki alım hacmi ve trend çizgilerinin, ilgili yükselme hareketini doğrulayan bir yapıya sahip olması gerektiği belirtilir.
Yalnızca teknik göstergelere dayalı olarak yapılan işlemlerin yanıltıcı olabileceği ifade edilir. Bu sebeple kripto teknik analiz işlemlerini oluşturan tüm bileşenlerin doğru bir şekilde yorumlanması ve yapılan çalışmanın temel analiz verileri ile desteklenmesi gerekir. Ayrıca en iyi kripto fiyat takip platformları üzerindeki gelişmelerin incelenmesi önerilir.
Teknik Analiz ve Temel Analiz Arasındaki Farklar Nelerdir?
Kripto piyasalarındaki birçok varlığın %15 ve %20 gibi seviyelerde düşüş gösterdiğini görüntüleyen bir yatırımcı, ilgili zaman diliminde kripto varlıklarının genel anlamda olumsuz bir gelişme sonucunda etkilendiğini yorumlayabilir. Teknik ve temel analiz çalışmaları ise gerçekleşebilecek yukarı veya aşağı yönlü kırılımların önceden belirlenmesi amacıyla yapılan analizler olarak tanımlanır. Her ne kadar teknik ve temel analizler bir varlığın fiyat hareketlerini belirlemek adına yapılan çalışmaları ifade etsede, bu analizlerin çeşitli farklılıkları bulunur.
Aşağıdaki tablo üzerinden teknik analiz ve temel analiz çalışmaları arasındaki farklılıkları inceleyebilirsiniz.
Farklılıklar
Teknik Analiz
Temel Analiz
Analiz yöntemi
Varlığın gelecekteki fiyat hareketlerini belirlemek amacıyla oluşan fiyat yapısının incelenmesi ve teknik bir bakış açısıyla değerlendirilmesi işlemlerini ifade eder.
Bir varlığın piyasalar üzerindeki gerçek fiyatını tespit etmek amacıyla yapılan işlemleri kapsar. Bu işlemler ekonomik, finansal ve sektörel verileri inceleme aşamalarını içerir.
Kullanılan veriler
Fiyat ve işlem hacmi verilerine dayanarak grafik, trend ve teknik göstergeleri değerlendirir.
Ekonomik raporlar, enflasyon, haberler, piyasa rekabeti, arz ve talep ilişkisi gibi verileri inceler.
Zaman dilimi
Kısa ve orta vadeli yatırım işlemlerini gerçekleştirmek amacıyla yaygın olarak kullanılır.
Uzun vadeli yatırım işlemlerini gerçekleştirmek amacıyla yaygın olarak kullanılır.
Strateji
Fiyat yapısının içerdiği veriler doğrultusunda gelecekteki fiyat hareketlerini belirleme stratejisi üzerine kuruludur.
Bir varlığın piyasalar üzerinde oluşan fiyat yapısını inceleyerek ucuz veya pahalı olduğunu belirleme aşamalarını içerir.
Avantajlar
Somut bilgi birikimine dayanır ve teknik analiz kurallarını kavrayan tüm kullanıcılar tarafından uygulanabilir. Hızlı ve pratik işlemler yapmak için destekleyici bilgiler sunar.
Uzun vadeli yatırımlar için güvenilir fiyat yapısının belirlenmesine yardımcı olur. Piyasaların güncel yapısı hakkında bilgi birikimi oluşturur.
Dezavantajlar
Piyasalar üzerindeki haberleri ve gelişmeleri göz ardı eder.
Kısa vadeli hareketleri belirlemek için destekleyici bilgilere ulaşılması oldukça zordur.
Teknik analiz ve temel analiz çalışmaları bir kuşun kanatlarına benzetilir. Bu kapsamda sağlıklı bir uçuş gerçekleştirebilmek için teknik ve temel analiz çalışmalarının birlikte yorumlanması gerektiği belirtilir. Nitekim oldukça hassas bir şekilde yapılan teknik ve temel analiz çalışmalarının bile gerçekleşmesi muhtemel fiyat hareketlerini belirlemek adına %100 oranında bir dayanak oluşturamayacağı göz önünde bulundurulmalıdır. Örneğin geçtiğimiz dönemde yaşanan salgın hastalık sürecinin, teknik ve temel analiz çalışmaları doğrultusunda elde edilen kısa ve uzun vadeli tüm verileri değiştiren bir gelişme olduğu belirtilebilir.
Kripto Para Grafik Okuma İşleminde Kullanılan Formasyonlar
Kripto para grafik okuma işlemleri içerisinde sıklıkla formasyonlar kullanılır. Formasyonlar fiyat hareketlerinin oluşturdukları ve oluşturabilecekleri görsel yapıyı temsil eder. Nitekim kripto para birimleri dahil finansal grafikleri değerlendirmek amacıyla geliştirilen binlerce formasyon bulunur.
Her bir formasyon yalnızca yükselme veya düşüş hareketini gösteren iki temel olasılık üzerine kuruludur. Bu sebeple herhangi bir formasyon yapısı oluşurken, fiyat yapısının ani bir değişim göstererek farklı bir formasyon yapısına evrilmesi durumu genellikle tecrübesiz yatırımcıları yanıltır.
Kripto piyasaları üzerinde en çok kullanılan 3 farklı formasyon yapısını farklı başlıklar altında inceleyelim.
1. Omuz Baş Omuz (OBO-TOBO) Formasyonu
Kripto para grafik okuma işlemleri içerisinde fiyat hareketlerinin omuzlar ve baş yapısına benzeyen bir görsel oluşturması, omuz-baş-omuz formasyonunu temsil eder. Yükselen bir trend yapısının ardından oluşan omuz baş omuz (OBO) formasyonunun, trend yapısını aşağı yönlü olarak sürdürebileceği ifade edilir. Öte yandan ters omuz baş omuz (TOBO) formasyonu ise düşen trend yapısının sonunda fiyat hareketinin yukarı yönlü ilerleyebileceğini ifade eder.
Aşağıdaki görsel üzerinde omuz-baş-omuz formasyonunu inceleyebilirsiniz.
2. İkili Dip ve İkili Tepe Formasyonları
İkili dip ve ikili tepe olarak adlandırılan formasyonlar, kripto para birimi fiyat değerinin bir önceki seviyesini test ederek düşüş veya yükseliş hareketi gösterdiği fiyat yapısını temsil eder. Düşüş formasyonu fiyatın ilgili direnç seviyesine ikinci kez ulaşmasının ardından düşüş hareketini, yükseliş formasyonu ise fiyatın ikinci kez aynı dip seviyesine düşüş göstermesinin ardından yükseliş yapma hareketini ifade eder.
İkili dip formasyonunu aşağıdaki grafik üzerinden inceleyebilirsiniz.
Kaynak: https://rankia.com.tr/ikili-dip-formasyonu-nedir/
İkili tepe formasyonunu aşağıdaki grafik üzerinden inceleyebilirsiniz.
Kaynak: https://integralyatirim.com.tr/makaleler/cift-tepe-cift-dip-formasyonu
3. Bayrak ve Flama Formasyonu
Bayrak ve flama olarak adlandırılan formasyonlar, güçlü ve hacimli bir fiyat hareketinin ardından oluşan duraksama ve sıkışma yapısına verilen isimdir. Bayrak formasyonu yükseliş veya düşüş hareketinin ardından oluşan konsolidasyon bölgesini ifade eder ve hareket yönünün trend yapısı doğrultusunda devam edeceği ön görülür. Flama formasyonu ise üçgen şeklinde oluşan bir konsolidasyon bölgesini temsil eder. Kırılım yönünün trend hareketinin devamını getirecek şekilde ilerleyebileceği ifade edilir.
Bayrak formasyonunu aşağıdaki görsel üzerinden inceleyebilirsiniz.
Kaynak: https://www.getmidas.com/midas-akademi/bayrak-formasyonu-ve-flama-formasyonu-nedir/
Flama formasyonunu aşağıdaki görsel üzerinden inceleyebilirsiniz.
Kaynak: https://www.getmidas.com/midas-akademi/bayrak-formasyonu-ve-flama-formasyonu-nedir/
Kripto Para Grafik Okuma İşlemi ve Piyasa Psikolojisi
Kripto para grafik okuma konusunu ifade ederken piyasa psikolojisi hakkında da bilgi vermek gerekir. Genellikle finansal piyasalar boğa (yükseliş) ve ayı (düşüş) olmak üzere iki temel yapı üzerinde hareket eder. Bu yapılar üzerindeki korku ve açgözlülük endeksleri ise yatırımcıların genel olarak psikolojik yatırım kararı alma hareketlerini gösteren veriler sunar.
Genellikle boğa piyasaları içerisinde tecrübesiz yatırımcılar FOMO (Fear Of Missing Out) ismi verilen bir etkiye kapılır. Bu etki Türkçe dilinde “yükseleni kaçırma korkusu” olarak ifade edilir. FOMO etkisi ile birlikte yükselen piyasaların gerisinde kalınacağı düşüncesinin oluşması, genellikle yatırımcıları yanlış ve riskli yatırım kararları almaya iter.
FUD olarak ifade edilen kavram ise İngilizce dilindeki korku, belirsizlik ve şüphe kelimelerinin baş harflerinden oluşturulmuştur. FUD nedir sorusu kısaca piyasaları manipüle etmek isteyen kişi veya kişiler tarafından piyasaya yukarı veya aşağı yönlü hareket vermek amacıyla oluşturulan suni bir işlem olarak tanımlanır.
Kripto para grafik okuma işlemlerinden sağlıklı sonuçlar elde edilebilmesi için piyasalar üzerindeki yatırımcı psikolojisini etkileyen stratejiler hakkında bilgi sahibi olunması önerilir.
Kripto Para Grafik Okuma Sürecinde Yaygın Olarak Yapılan Hatalar
Kripto para grafik okuma işlemlerinin yanlış bir şekilde yapılması ve temel analiz verilerinden faydalanılmadan işlemlerin gerçekleştirilmesi, yapılan yatırım işlemlerinin zararla sonuçlanmasına sebep olabilir. Kripto para grafik okuma konulu makalemizin sonlarına yaklaşırken, bu süreçte tecrübesiz kullanıcılar tarafından sıklıkla yapılan hatalara yer vermek istedik.
İlgili hataları aşağıdaki maddeler üzerinde inceleyebilirsiniz.
Yukarıdaki hatalar kripto grafik okuma işlemlerinde kullanıcı varlıklarının bir kısmının veya tamamının kaybedilmesi ile sonuçlanabilir. Kripto para birimleri yüksek risk faktörünü içerisinde bulunduran dalgalı bir piyasa yapısına sahiptir. Bu sebeple kullanıcıların tüm yatırım işlemlerini kendi özgür iradeleri ile yönetmeleri ve kendi araştırmalarını yaparak işlem gerçekleştirmeleri önerilir.
Sonuç – Kripto Para Grafik Okuma Nasıl Yapılır?
Kripto para grafik okuma çalışması bir varlığın fiyat hareketlerinin yorumlanması işlemi olarak tanımlanır. Kripto para birimleri haftanın 7 günü ve 24 saati açık borsalar üzerinde yükselme ve düşme eğilimleri gösterir. Bu eğilimler ise ilgili kripto para biriminin gelecekte göstermesi muhtemel fiyat hareketlerini belirlemek adına bir veri havuzu oluşturur. Bu veri havuzu ise genellikle çizgi, çubuk ve mum grafikleri üzerinden görselleştirilir.
Trend çizgileri fiyat hareketinin yükselme veya düşme olmak üzere hangi yapı üzerinde ilerlediğini gösterir. Destek ve direnç çizgileri ise ilgili varlığın hangi değerde satış baskısıyla veya yüksek hacimli alış tepkisi ile karşılaşabileceğini belirlemek amacıyla kullanılır. Kripto para grafik okuma işlemi içerisinde sıklıkla kullanılan araçlar ise hareketli ortalamalar, bollinger bantları ve göreceli güç endeksi olarak sıralanır.
Yalnızca teknik veya temel analizle elde edilen verilerin sağlıklı yatırım işlemleri gerçekleştirmek için yeterli olmadığı bilinir. Bu kapsamda yatırımcıların kendi araştırmalarını titiz bir şekilde yapmaları, dikkatli ve düşük riskli bir strateji geliştirmeleri önerilir. Tek bir göstergeden sonuç çıkarmak, FOMO veya FUD etkisiyle yatırım işlemleri gerçekleştirmek, kripto para grafik okuma çalışmaları içerisinde yaygın olarak yapılan hatalar arasında bulunur. Ayrıca bkz: Kriptoda FOMO Ne Demek?