Zincir soyutlama (chain abstraction), 2024’ten bu yana kullanılan önemli bir terimdir. Uygulamaları son kullanıcı için daha cazip hale getirmeye, geliştiricilerin zincirler arası etkileşime izin veren daha verimli uygulamalar oluşturmasına yardımcı olur. Aslında ChA bir teknolojiden ziyade bir kullanıcı deneyimidir. Peki tam olarak zincir soyutlama nedir ve nasıl çalışır?
Business 2 Community olarak hazırladığımız bu yazıda zincir soyutlamaya dair aklınıza takılan soruları cevapladık. Hadi başlayalım.
Zincir Soyutlama Nedir? – Tanımı
Chain Abstraction, yani Zincir Soyutlama; kullanıcıların blockchain teknolojisiyle etkileşimlerini kullanıcı deneyiminden (UX) ayırarak kolaylaştıran, NEAR tarafından öncelik verilen bir yükselen trenddir. Amaç, kullanıcıların etkileşimde bulundukları belirli blockchain’in farkında olmamaları, hatta blockchain’i kullandıklarının bile farkında olmamalarıdır.
Zincir soyutlama (chain abstraction), parçalanmış blockchain yapısını birleştirmeyi hedefleyerek kullanıcıların ağlar arasında sorunsuz bir şekilde etkileşimde bulunmasını sağlar ve kullanıcıların zincirlerin karmaşıklıklarıyla uğraşmasına gerek kalmaz. Bu, blockchain’in benimsenmesinde yaygın iki sorunu ele alır: parçalanma ve karmaşıklık. Aynı zamanda, blockchain alanında birlikte çalışabilirlik, kullanıcı dostluğuna doğru önemli bir geçişi temsil eder; hem geliştiriciler hem de kullanıcılar için erişilebilir olmanın yanı sıra kullanılabilirliği de geliştirir.
Chain Abstraction’ın Temelleri Nedir? Zincir Soyutlama Nasıl Çalışır?
Artık zincir soyutlama nedir sorusunun cevabını bildiğinize göre, temellerinin ne olduğuna bakabiliriz. Bu temel değer önermeleri UX ve likidite/dağılma sorunlarını çözmektedir. Hepsi blockchain alanında devrim yaratmak için önemli bir güce ve yaygın bir uygulamaya sahiptir.
Optimize Edilmiş Bir Kullanıcı Deneyimi (UX)
Günümüzde, çok zincirli bir ekosistem üzerinden merkeziyetsiz uygulamalarla etkileşimde bulunan kullanıcıların birden fazla bakiye, cüzdan ve adres yönetmeleri ve blockchain’in teknik farklılıklarının farkında olmaları gerekmektedir. Bu sorun, dApp’lerin küresel çapta benimsenmesinin hâlâ sınırlı olmasının başlıca nedenlerinden biridir.
Zincir soyutlama, zincirler arası engelleri ortadan kaldırarak Web3’ü çok daha kolay hale getirir. Bu sayede kullanıcılar, fonlarının kaynağı olan zincir veya seçtikleri uygulamanın temel zinciri konusunda endişelenmeden uygulamaları sorunsuz bir şekilde kullanabilirler, çünkü bu detaylar onlar için önemsiz hale gelir. Sonuç olarak, kullanıcılar Web3 ortamını yönetmenin karmaşıklıklarıyla uğraşmak zorunda kalmazlar.
Zincir soyutlama, blockchain altyapısını kullanıcı deneyiminden ayırarak, tek bir arayüz üzerinden birçok zincirde dApp’lerle sorunsuz bir etkileşim sağlar. Bu, kullanıcılar için ağ değiştirmeden, birden fazla cüzdan yönetmeden veya zincirlere özgü farklı gas ücreti birimlerini hesaplamak zorunda kalmadan fayda sağlar. Chain abstraction, böyle bir kullanıcı deneyimine ulaşmayı amaçlar.
Ayrıca bknz.: En İyi Merkeziyetsiz Borsalar
Kullanıcılar ve Likiditenin Birleştirilmesi
Parçalanma, dApp geliştirmesini engelleyen bir başka faktördür. Sıklıkla geliştiricileri teknik gereksinimler yerine ortak pazarlama fırsatları, likidite ve kullanıcı erişimine bağlı olarak bir blockchain’i seçmeye zorlar.
Zincir soyutlama, geliştiricilerin en son mevcut teknolojiyi kullanarak bir blockchain veya küçük bir zincir seti seçme zorunluluğu hissetmeden geliştirme yapmalarını sağlar. Web3’te kullanıcıların ve likiditenin belirli bir ekosisteme sıkışıp kalmasından kurtarıp, uygulamalar arasında küresel olarak işlem gören bir varlık haline gelmesini kolaylaştırır.
Web3 genel zincirlerden oluşan kapalı bir ekosistemden birden fazla özelleşmiş zincire sahip modüler bir ekosisteme geçtikçe zincir soyutlama ihtiyacı artmaktadır. Son zamanlarda geliştiriciler, daha büyük ve genel blockchain’lerinde inşa edilen uygulamalarla yetinmek yerine, uygulamaya özgü blockchain’leri oluşturmaya başladılar. Zincir soyutlama olmadan, bu ölçeklendirme yolunda ekosistemde önemli bir parçalanma meydana gelirdi.
Basitleştirilmiş Geliştirme
ChA, geliştiricilerin belirli bir blockchain’in kısıtlamalarına bağlı kalmadan dApp’ler geliştirme esnekliğine sahip olmalarını sağlar. Bir geliştirici, akıllı sözleşmeleri için Ethereum kullanırken maliyet verimliliği için Polygon‘u kullanabilir. Örneğin Decentraland, kullanıcılarının avatar giyilebilir ürünlerini işlem ücreti olmadan satın almalarını, talep etmelerini, takas etmelerini ve satmalarını sağlamak için Polygon’u kullanmaktadır.
Zincir Soyutlama Örnekleri
Zincir soyutlamanın (ChA) eylemdeki örneklerine bakacak olursak:
Sonuç – Zincir Soyutlama Nedir?
Bu yazımızda zincir soyutlama nedir sorusunu yanıtlamaya çalıştık. Ozetle; Zincir soyutlama (chain abstraction), kullanıcıların blockchain teknolojisiyle etkileşimlerini UX’den ayırarak kolaylaştıran bir trenddir. Parçalanmış blockchain ortamını birleştirmeyi ve kullanıcıların zincirlerin karmaşıklıklarında gezinmesini gerektirmeden ağlar boyunca sorunsuz etkileşimleri kolaylaştırmayı amaçlamaktadır.
ChA’nın temelleri optimize edilmiş bir kullanıcı deneyimi, kullanıcıları ve likiditeyi birleştirmek ve basitleştirilmiş geliştirmedir. ChA’nın bazı örnekleri arasında çok zincirli NFT platformları, zincirler arası DeFi platformları, blockchain’den bağımsız dApp’ler ve protokol düzeyinde soyutlama yer alır.
Ayrıca bknz: En İyi DeFi 2.0 Coinleri