Yıllık getiri yüzdesi olarak ifade edilen APY kısaltması, İngilizce dilindeki “Annual Percentage Yield” kelimelerinin baş harfleriyle oluşturulmuştur. APY herhangi bir kripto para birimine yatırım yapıldıktan sonra kazanılacak faiz tutarını belirtmek için kullanılan bir kavramdır. APY nedir sorusu genellikle kripto piyasalarına yeni giriş yapan kullanıcılar tarafından bu kavramın teknik detaylarını öğrenmek amacıyla sorulur.
Uzun vadeli kripto yatırımcıları varlıklarını ellerinde tutarken kazanç elde etmek amacıyla APY getiri programlarına katılım sağlar. Böylece ilgili kripto para biriminin değer artışı gösterme durumundan bağımsız olarak, ekstra bir faiz kazancı elde edilir. Peki APY nedir, nasıl çalışır, nasıl hesaplanır ve özellikleri nelerdir? Bu soruların hepsini kapsamlı bir şekilde açıklayacağımız makalemize giriş yapalım.
APY Nedir?
Kripto piyasaları üzerinde kullanıcıların sıklıkla karşılaştıkları terimler arasında “APY” yani yıllık getiri yüzdesi bulunur. Peki APY nedir? Bu kavram kullanıcıların belirli bir dijital para birimi yatırımı aracılığıyla yıllık oranda ne kadar kazanç elde edebileceğini ifade eder. APY kavramı geleneksel borç verme sistemine oldukça benzerdir.
Örneğin herhangi bir bankaya faiz kazanmak amacıyla para yatırdığınızı düşünelim. Bu durumda ilgili banka kuruluşu sizin yatırımınızı başka kullanıcılara borç verme gibi çeşitli hizmetlerde kullanır. Bu hizmetler karşılığında da size bir kâr payı verir. Kripto para birimlerinde ise kullanıcıların yatırımları dijital varlıklardır. APY getirisi elde etmek için kullanılan platform üzerinde kullanıcı dijital varlıkları bankalara benzer bir şekilde değerlendirilir. APY kazancı ise kullanıcı varlıklarının kullanılması sebebiyle verilen bir kazanç miktarıdır.
APY nedir ve yıllık getiri yüzdesi nedir sorularını cevaplamak için bir örnek vermemiz gerekirse, 10.000 TL değerinde Ethereum (ETH) varlığına sahip olduğunuzu düşünelim. Ethereum yatırımı için kullandığınız kripto borsasının %10 oranında APY verdiğini hayal edelim. 12 aylık dönem sonunda Ethereum varlığı değerinin yatırım yaptığınız tarihle aynı kalması durumunda, yatırımınızın değeri %10’luk bir artış gösterecektir ve 11.000 TL olacaktır. Ekstra olarak bu kazanç miktarına bileşik faiz oranı da eklenecektir. Bu konuya yazımızın devamında daha kapsamlı bir şekilde değineceğiz.
Yıllık Getiri Yüzdesinin Çalışma Mekanizması
APY nedir sorusunu ele alırken bu kavramın çalışma mekanizmasını açıklamak gerekir. Yıllık getiri yüzdesi anlamına gelen APY (Annual Percentage Yield), piyasalar üzerindeki geleneksel borç verme sistemi ile benzer bir şekilde çalışır. APY kavramının en önemli özelliği, kazancın yıllık olarak hesaplanması ile birlikte bileşik faiz etkisinin her dönemde yatırım tutarına eklenmesidir. Yani elde edilen kazanç miktarının belirlenen dönemlerde anaparaya eklenmesi ve yeni dönemin bu şekilde başlama durumu söz konusudur. Bu çalışma mekanizması sabit bir faiz oranına kıyasla, yatırımcıların daha çok kazanç elde etmesini sağlar.
APY nedir sorusu kapsamında kripto para birimlerinin yıllık getiri yüzdesini anlamak için anaparanın yatırım yapılan kripto para birimi olduğunu kavramak gerekir. Bu noktada 1 Bitcoin (BTC) tutarında APY getirisi yatırımı yaptıysanız ve getiri oranı %10 ise dönem sonunda anaparanız 1.10 BTC oranına bileşik faiz miktarının eklenmesi ile bulunacaktır. Yani APY içerisinde kullanılan anapara terimi ilgili varlığın kur değeri olarak karşılığı değil, ilgili dijital varlığın miktarını temsil eder.
Herhangi bir sebeple APY yatırımınızı 12 aylık dönem tamamlanmadan geri çekmek isteyebilirsiniz. Bu durumda dijital varlığınız üzerinden yatırım yaptığınız ay sayısı kazanç miktarını belirler. Örneğin 1 Ethereum anapara üzerinden %20 APY yüzdesi ile 6 aylık yatırım yaptığınızı düşünelim. 12 ay yerine 6 aylık yatırım yaptığınız için kazanç miktarı %10 artı bileşik faiz tutarı olacaktır. Çünki APY kavramı, 12 aylık dönem içerisinde kullanıcılara verilecek olan faiz miktarını ifade eder.
APY nedir sorusunu cevaplamak ve çalışma mekanizmasını tam anlamıyla açıklamak amacıyla basit ve bileşik faiz kavramlarını ifade etmek gerekir. Aşağıdaki başlıklarda bu kavramların tam olarak ne anlama geldiğini inceleyebilirsiniz.
Basit Faiz
Basit faiz oldukça temel bir mekanizma üzerine kuruludur. Bu mekanizmanın çalışma mantığı, kullanıcı tarafından yapılan yatırımlara belirli bir yüzde üzerinden faiz verilmesi amacını taşır. Daha sade bir anlatımla anapara tutarına faiz oranının doğrudan eklenmesi işlemidir.
Örneğin 20.000 TL değerindeki Ripple (XRP) varlığını 12 ay sonunda %10 oranında basit faiz veren bir tasarruf hesabına yatırdığınızı düşünelim. Bu durumda yıl sonunda anaparanız (XRP kur değerinin değişmemesi durumunda) toplam 22.000 TL olacaktır. Öte yandan yatırımınızı 3 ay sonra çekmek isterseniz, (XRP kur değerinin değişmemesi durumunda) anaparanız 20.500 TL olacaktır.
Bileşik Faiz
APY kavramını diğer faiz türlerinden daha cazip hale getiren nokta bileşik faiz sistemidir. Bileşik faiz sistemi belirli dönemler arasında elde edilen kazanç miktarının anapara tutarına eklenmesi ve eklenen miktar üzerinden tekrar faiz elde edilmesi işlemidir. Kripto para birimlerinin APY getirisi amacıyla yatırıldığı borsalar üzerinde haftalık, aylık veya yıllık bileşiklenme miktarı ifade edilir. Bileşiklenme aralığı kullanıcı tarafından yatırılan anaparanın artma sıklığını temsil eder. Bileşiklenme ne kadar sık gerçekleşirse, APY getirisi ile elde edilecek faiz miktarı da aynı oranda artış gösterir.
Bileşik faiz yapısı üzerine kurulu olan APY, basit faize kıyasla daha dinamik bir çalışma mekanizmasına sahiptir. Örneğin %10 yıllık basit faiz oranı anapara üzerinde sadece %10 getiri sağlarken, %10 APY üzerinden yapılan bir yatırım işlemi 12 aylık dönem sonunda %10’dan daha fazla getiri kazanılmasını sağlayacaktır. Bu sistem APY’nin cazibesini artıran önemli bir unsur olarak ön plana çıkar.
APY Nedir?: Kripto APY Hesaplama Formülü
Kripto APY nedir ve yıllık getiri yüzdesi nedir sorularını daha teknik bir bakış açısıyla cevaplamak gerekirse, yıllık getiri yüzdesi kavramının nasıl hesaplandığını ifade etmek gerekir. İlgili hesabı yapmak için yıllık faiz yüzdesi ve bileşiklenme sıklığı bilgilerine ihtiyaç duyulur. Bu kapsamda APY tutarını hesaplamak için şu formül kullanılır:
APY = (1 + (r ÷ n))n – 1
Formül içerisinde ifade edilen “r” terimi yıllık faiz oranını, “n” terimi ise bileşiklenme sıklığını ifade eder. Bu kapsamda formülü daha anlaşılır bir şekilde ifade etmek için şu şekilde kullanabiliriz:
Yıllık Getiri Yüzdesi = (1+ (yıllık faiz oranı ÷ bileşiklenme sıklığı) bileşiklenme sıklığı -1)
Bu noktada formül içerisinde “r” olarak belirtilen yıllık faiz oranı teriminin ondalık olarak yazılması gerektiği unutulmamalıdır. Örneğin faiz oranı %4 ise formüle 0,04 yazılmalıdır. Bileşiklenme dönemleri ise formül içerisinde doğru sonuçları bulmak adına dikkat edilmesi gereken bir diğer önemli detaydır.
Kripto para borsaları bileşiklenme sıklığını haftalık veya aylık olarak belirleyebilir. Eğer aylık olarak belirleniyorsa n ifadesi bir senenin 12 aydan oluşması sebebiyle 12 olacaktır. Öte yandan haftalık olarak belirlendiyse n ifadesinin yerine 52 yazılmalıdır.
APY ve APR Arasındaki Fark Nedir?
APY ve APR kavramları genellikle deneyimsiz kullanıcılar tarafından karıştırılır. Bu sebeple APY nedir sorusunu cevapladığımız makalemiz içerisine bu iki kavram arasındaki farklılıkları belirterek devam edeceğiz. Öncelikle APY kavramının yıllık getiri yüzdesi anlamına geldiğini hatırlatalım ve APR (Annual Percentage Rate) kavramının ise yıllık yüzde oranı anlamına geldiğini belirtelim.
Her ne kadar APY ve APR terimleri anlam olarak benzerlik gösterse de bu iki kavram arasındaki en temel farklılıkları tablo üzerinde inceleyelim:
APY (Yıllık Getiri Yüzdesi) | APR (Yıllık Yüzde Oranı) |
Bileşik faizi içerir. | Bileşik faiz etkisini hesaba katmaz. |
APR getirisine kıyasla daha yüksek kazanç sağlar. Faiz ne kadar çok bileşiklenirse, kazanç miktarı da aynı oranda artış gösterir. | Yalnızca basit faiz oranı üzerinden elde edilecek kazanç miktarını ifade eder. |
Hesaplanması daha karışıktır. Çünkü hesaplama formülü içerisine bileşiklenme sıklığı dahil edilir. | Hesaplaması oldukça basittir. Anapara üzerine yıllık faiz oranının eklenmesi ile dönem sonunda elde edilecek tutar bulunabilir. |
Daha yüksek kazanç fırsatı sunması sebebiyle daha cazip bir yatırım seçeneğidir. | Standart bir yatırım seçeneğidir ve APY oranına kıyasla daha az miktarda bir kazanç seçeneği sunar. |
Bu bilgiler doğrultusunda APY yatırım seçeneğinin APR’ye kıyasla daha avantajlı olduğu ortadadır. Nitekim kripto para birimleri için 12 aylık bir yatırım söz konusu olduğunda kapsamlı bir araştırma yapılması gerekir. Çünkü 12 ay bir kripto para biriminden kazanç elde etmek için oldukça uzun vadeli bir süredir. Bu yaklaşımla APR veya APY üzerinden elde edilecek kazanç miktarı, ilgili kripto para biriminin değer kaybetmesi durumunda yatırımcının zarar etmesini önleyemeyebilir. (Ayrıca bkz: En İyi Uzun Vadeli Kripto Yatırımları)
APY nedir ve yıllık getiri yüzdesi nedir soruları doğrultusunda dalgalı piyasadaki en iyi kripto paraların bile yüksek riskli yatırım varlıkları olduğunu belirtmek gerekir. Bu sebeple kullanıcıların yatırım kararı vermeden önce kapsamlı bir araştırma yapmaları ve yatırımlarını özgür iradeleri doğrultusunda gerçekleştirmeleri tavsiye edilir. Yalnızca kaybedilmesi göze alınabilecek tutarlarda yatırım yapmak, bu konuda izlenebilecek iyi bir yaklaşım örneği olabilir.
Kriptoda APY Kazanç Oranını Etkileyen Faktörler Nelerdir?
Kriptoda APY nedir sorusunu cevapladığımız makalemizin sonlarına yaklaşırken, APY kazanç oranını etkileyen temel faktörleri açıklamak istedik. Böylece kripto borsalarının kullanıcılara sunduğu APY yatırım seçeneğini değerlendirirken, APY kazanç oranlarını değiştirebilecek temel durumlar hakkında bilgi sahibi olabilir ve yatırım stratejinizi piyasaların güncel durumuna göre gözden geçirebilirsiniz.
- Bileşiklenme Sıklığı: APY oranı içerisinde bileşiklenme sıklığı ne kadar fazlaysa, elde edilebilecek kazanç miktarı da aynı oranda artar.
- Piyasa Değeri: Genellikle piyasa değeri yüksek ve daha az riskli kripto para birimleri düşük APY getirisi sunar. Öte yandan piyasa değeri düşük ve daha yüksek riskli dijital para birimleri daha yüksek APY oranına sahiptir.
- Platform Ücretleri: Bazı kripto borsaları APY yatırımlarından işlem ücretleri ve komisyon talep eder. Bu kapsamda APY ile elde edilebilecek kazanç miktarı doğrultusunda gas ücreti gibi platform ücretleri göz önünde bulundurulmalıdır.
- APY Süresi: APY kazançları yıllık olarak hesaplanır. Nitekim kullanıcıların 12 aylık süre dolmadan kripto varlıklarını geri çekmek istemesi söz konusu olabilir. Bu durumda APY kazanç oranını yatırım yapılan süre belirler.
- Kripto Piyasası Dinamikleri: Kripto para birimlerinin gerçekleştirdiği yükselme ve düşme hareketleri, APY oranlarının değişmesine sebep olabilir.
- Arz ve Talep Dengesi: İlgili kripto para biriminin yatırım havuzu içerisindeki miktar yükseldikçe APY oranları düşüş gösterebilir. Öte yandan arz ve talebin azalması, APY oranlarının yükselmesini sağlayabilir.
Yukarıdaki faktörler göz önünde bulundurulduğunda kripto para birimi yatırımları doğrultusunda bir kazanç seçeneği olarak sunulan APY oranlarının dinamik bir yapıya sahip olduğu anlaşılır. Bu yapıyı tetikleyen temel bileşenler ise ilgili kripto borsasının özellikleri, piyasanın güncel koşulları ve kullanıcı tercihleri olarak sıralanabilir.
Sonuç – APY Nedir?
Kripto APY nedir ve yıllık getiri yüzdesi nedir soruları, 12 aylık bir dönem içerisinde dijital varlık yatırımından ne kadar kazanç elde edilebileceğini öğrenmek amacıyla sorulur. İngilizce dilindeki “Annual Percentage Yield” kelimelerinin baş harfleri ile ifade edilen APY kısaltması, Türkçe dilinde “Yıllık Getiri Yüzdesi” anlamına gelir. APY yatırımlarının cazip bir konumda bulunmasını sağlayan en önemli özellik, bu yatırım aracının bileşik faiz mekanizması üzerine kurulu olmasıdır.
Bu kapsamda yapılan kripto para birimi yatırımları bileşik faiz dönemi sonunda anapara içerisine eklenir ve yeni dönem içerisinde önceki dönemde eklenen faiz tutarından kazanç elde edilebilir. Öte yandan APY ile genellikle karıştırılan APR yatırım seçeneği, basit faiz mekanizması üzerinden hesaplanır.
Kripto para birimlerinin APY oranını etkileyen temel faktörler bileşiklenme sıklığı, piyasa değeri, platform ücretleri, APY süresi, kripto piyasası dinamikleri, arz ve talep dengesi olarak sıralanabilir. Bu kapsamda APY oranının dinamik bir yapıya sahip olduğu ifade edilebilir. Nitekim kripto para birimlerinin yüksek riskli yatırım varlıkları olduğu unutulmamalıdır. APY veya APR yatırımları yapmak, kripto para birimlerinin potansiyel risklerinden korunmak için yeterli değildir.
APY ile ilgili Sıkça Sorulan Sorular
Kripto APY nedir?
APR ve APY arasındaki farklar nelerdir?
APY hesaplama formülü nedir?