Son dönemde halka arzların ve borsa yatırımcılarının sayısının artmasıyla birlikte hisse senedi nasıl alınır sorusu gündemin üst sıralarında yer alıyor. Hisse senedi alabilmek için çeşitli yöntemler bulunurken bu yöntemlerden en çok tercih edileni ise mobil uygulamalar olarak görülüyor. SPK tarafından yetkilendirilmiş olan banka ve aracı kurumlar üzerinden Borsa İstanbul’daki tüm şirketlere yatırım yapmak mümkün. Teknolojinin gelişmesiyle birlikte hisse senetleri geçmişe kıyasla daha kolay alınıp satılabilir hale gelmiştir.
Hem Türkiye’nin hem de dünyanın en büyük şirketlerine yatırım yapmak son yıllarda oldukça kolaylaşmıştır. Bunun en kolay yollarından birisi halihazırda müşterisi olunan bankanın mobil bankacılık uygulamasını indirmektir. Uygulama üzerinden birkaç dakikalık işlemle birlikte yatırım hesabı açmak gerekir. Daha sonra “Hisse İşlemleri” alanına giriş yaparak alınacak olan hissenin kodunu girmek ve lot sayısını seçmek gerekiyor. Borsada hisse senetlerini birbirinden ayırt edebilmek için her hissenin farklı bir kodu vardır. Bu kodlara aşağıdakiler örnek verilebilir:
- EREGL (Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları)
- SAHOL (Hacı Ömer Sabancı Holding A.Ş.)
- TKNSA (Teknosa İç ve Dış Ticaret A.Ş.)
Yukarıdaki gibi her şirketin farklı hisse kodları vardır. Bu hisse kodlarını mobil bankacılığın hisse yatırımı alanına girdikten sonra geriye lot sayısını seçmek kalıyor. En basit tabiriyle lot, borsada yapılacak işlemin birimini ifade eder. Yani hisseden 1 adet almak 1 lot almak demektir.
Hisse Senedi Çeşitleri Nelerdir?
Türk Ticaret Kanunu’na göre hisse senedi çeşitleri belirli kriterlere göre farklılık gösterebilmektedir. Özelliklerine göre sınıflandırılmış olan hisse senedi çeşitleri aşağıdaki gibidir:
- Nama yazılı hisse senedi: Geçmişte kâğıt formunda kullanılan ve üzerinde hisse senedinin sahibinin adının yazılı olduğu senetlere denir.
- Hamiline yazılı hisse senedi: Hisse senedinin üzerinde sahibinin adı doğrudan yazılmaz. Fakat Takasbank kayıtlarında senedin sahibinin adı yazar. Borsada işlem gören tüm hisseler, hamiline yazılı hisse senetleri olarak bilinir.
- Bedelli hisse senedi: Şirket içerisinde alınan kararın sonucunda sermaye artırımı için belirli bir ücret karşılığında ihraç edilen hisse senetleri olarak bilinir.
- Adi hisse senedi: Türkiye’de temettü yatırımcılığı olarak da bilinen, sahibine yatırıma oranla kâr payı, yönetime katılma hakkı ve oy hakkı veren hisselere denir.
- İmtiyazlı hisse senedi: Yatırımcılarına şirket ana sözleşmesi üzerinde de belirtilen ayrıcalıklı hakları tanıyan hisse senetleridir. İmtiyazlı hisse senedinde oy hakkı ve kâr payları adi hisse senetlerine kıyasla daha farklıdır.
- Primli hisse senedi: Üzerinde yazılan nominal değerinden daha yüksek bedelle satışa çıkarılmış olan hisse senetleridir.
- Primsiz hisse senedi: Nominal değeri üzerinden satışa çıkarılmış olan hisse senetleridir.
- Kurucu hisse senedi: Şirket kurucularına bedelsiz olarak verilen hisse senetleridir. Bu kişiler yönetime katılma, ortaklık ya da oy hakkı gibi ayrıcalıklardan faydalanamaz fakat kâr payı hakları mevcuttur.
- İntifa hisse senedi: Ortaklık hakkı vermeyen, şirketlerin borç karşılığında ödeme maksadıyla karşı tarafa verdikleri hisse senetleridir.
Görüldüğü üzere hisse senetleri birbirinden farklı amaçları güden özellikleriyle çeşitlenir. Yatırımcılar Türk Ticaret Kanunundaki hisse senetleri özelliklerine göre sınıflandırılan bu hisselere kolaylıkla yatırım yapabilir. Bu noktada hisse senedi nasıl alınır sorusu açığa çıkar.
Hisse Senedi Nasıl Alınır? Adım Adım Anlatım
Bireysel yatırımcılar için hisse senedi nereden alınır sorusunun yanıtı genellikle halihazırda müşterisi olunan bankalar olur. Zira bankalar ellerinde hisse senedi bulunduran en büyük kurumlardır. Bunun yanı sıra SPK tarafından yetki belgesi verilen aracı kurumlar da tercih edilebilir. Hisse senedi almak için aşağıdaki adımları izlemek yeterli olacaktır:
- Yatırım Hesabı Açmak: SPK yetki belgesine sahip bir aracı kuruluş ya da banka üzerinden yatırım hesabı açmak için yatırım sözleşmesi ve risk bildirim formu imzalanır. Yatırımcılar hesapları olan bankanın internet bankacılığı üzerinden bu işlemleri yapabildikleri gibi şubeyi ziyaret ederek de gerçekleştirebilirler.
- Hesaba Para Aktarmak: Yatırım hesabı açıldıktan sonra satın alınacak hisse senetlerinin ve komisyon tutarının toplam bedeli yatırım hesabında bulunmalıdır. Bu nedenle Vadesiz TL hesabı üzerinden yatırım hesabına para aktarmak gerekiyor.
- Alım Emrinin Girilmesi: Bir hisse senedi alabilmek için çeşitli yollar bulunur. Bunlardan biri borsa açıkken anlık fiyat üzerinden hisseyi satın almak bir diğeri de alım emri -yani limit emir- yoluyla alım yapmaktır.
Hisse alış ekranında aşağıdaki adımları takip etmek gerekiyor:
- Hissenin Sembolü: Yatırım yapılacak hisse senedinin sembolü, aracı kurum ya da bankanın hisse alış ekranında seçilir.
- Fiyat Tipi: Limit, piyasa ya da orta nokta gibi farklı fiyat tipleri üzerinden emir girilebilir. Limit seçeneği hissenin istenen fiyata geldiğinde alınmasını sağlarken piyasa anlık olarak işlem görülen fiyat üzerinden alım yapmaya olanak tanır.
- Fiyat Aralığı: Alım için limit emir işaretlendiyse bir fiyat aralığı girilir ve alınacak hisse senedinin işlem fiyatı, belirtilen limit fiyatını gördüğünde alım işlemi gerçekleşir.
- Miktar: Hisse senedine yatırım yapılacak lot sayısının adedi girilir.
- Geçerlilik Süresi: Alım emrinin ne kadar süreyle geçerli olacağı belirtilir. Gün içinde gerçekleşmesi istenebilir ya da 3 gün süreyle emrin aktif durması tercih edilebilir.
Borsada Hisse Senedi Nasıl Alınır? Emir İşlemleri Nasıl Yapılır?
Bir hisse senedini almak için ilk aşama emir girişi yapmaktır. Herhangi bir hissenin alım-satım süreci aslında emrin borsaya iletilmesi, borsa tarafından bu emrin sisteme kaydedilmesi, eşleştirilmesi ve tasfiye edilmesi gibi işlemlerden oluşur. Bu noktada borsada hisse senedi nasıl alınır sorusunun yanıtı da emir işlemlerinin gerçekleşmesiyle başlar. Borsada emir işlemleri aşağıdaki adımlarla gerçekleşir:
- Emir Girişi: Bireysel yatırımcı, yatırım hesabının olduğu aracı kurum ya da bankanın uyguladığı emir kabul yöntemleri çerçevesinde alım-satım emrini iletir. Emrin geçerli olması için kullanılan banka ya da aracı kurum içerisinde hisse sembolü, emrin geçerlilik süresi ve fiyat tipinin belirlenmesi önemlidir.
- Emrin Borsaya İletilmesi: Usulünce girilen emirler aracı kuruluşlar tarafından borsaya iletilir ve sisteme kaydedilir.
- Eşleştirme: Borsa sistemine kaydedilen tüm emirler fiyat ve zaman önceliğini esas alarak karşılanır ve aynı şekilde yüksek fiyatlı alım emirleri de düşük fiyatlı emirlerden daha önce gerçekleşir. Fiyatların eşit olması ihtimalinde ise sisteme ilk girilen emir öncelik sahibidir. Herhangi bir geçerlilik süresi belirtilmeyen emirler karşılanmadığında ise takip eden işlem günü beklenir.
- Tasfiye: Karşılanan alım emirleri için alış bedeli ve komisyon tutarları yatırımcının hesabından tahsil edilir. İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş. ya da Merkezi Kayıt Kuruluşu A.Ş. tarafından yatırımcı adına kaydedilerek bahse konu olan hisseleri yatırımcının hesabına geçirir.
Borsa İstanbul’da bir hisseye yatırım yapabilmek yukarıdaki süreçlerden geçer. Özellikle son dönemde teknolojinin hızla gelişmesi yalnızca tek bir tuşla hisse alımının tamamlandığını hissettirse de yukarıdaki aşamalar halen geçerlidir.
Bankadan Hisse Senedi Nasıl Alınır? Hisse Senedi Sahiplerinin Hakları ve Yükümlülükleri
Borsa İstanbul’un verilerine göre güncel yatırımcı sayısı 6.209.683’tür. Son dönemde yapılan halka arzlar ve halka arz getirileri sonucunda milyonlarca yatırımcı borsa ile tanışmış ve ilk yatırım hesabını açmıştır. Bu da doğru orantılı şekilde bankadan hisse senedi nasıl alınır sorusunu ortaya çıkarmaktadır. Bankadan hisse senedi alabilmek için yatırımcıların daha önce de belirtilen aşamalardan geçmesi gerekiyor. Basitçe; yatırım hesabı oluşturmak, hesaba para yatırmak ve alış talebinde bulunmak. Tüm bunlar piyasa saatlerinde dakikalar içerisinde gerçekleşebilir iken hafta sonu ya da piyasa kapalı olduğunda ise takip eden ilk işlem gününde gerçekleşir.
Hisse senedi sahipleri, yatırım yaptıkları şirketler üzerinde bazı haklara sahiptir. Bu haklardan ilki temettü -kâr payı- alma hakkıdır. Türkiye’de bireysel yatırımcıların büyük bir kısmının da tercih ettiği temettü yatırımcılığı bu noktada değerlidir. Şirketin dağıtılmasına karar verdiği kâr hisse oranına göre yatırımcılara pay edilir. Hisse senedi sahiplerinin bir diğer hakkı ise rüçhan olarak bilinir. Rüçhan, şirketin yeni hisse senedi ihraç etmesi ve sermayeyi artırma kararı alması durumunda, halihazırda yatırımcı olan kişilere yeni hisseleri öncelikli alım hakkı sunmasıdır.
Hisse senedi sahiplerinin bir diğer hakkı ise bedelsiz hisse alma hakkıdır. Bireysel yatırımcılar bedelsiz sermaye artırımında ihraç edilen hisse senetlerini bedel ödemeksizin alabilir. Bir diğer hak ise şirketin tasfiyesi durumunda kalan bakiyeden hisse oranında pay alma hakkı sunulmasıdır. Şirket yatırımcılarının şirketin genel kurula katılma hakkı da hisse senedi sahiplerine sunulan en cazip haklardan biridir.
Bireysel yatırımcıların şirketin güncel faaliyetleri, finansal durumu ve gelecek planlarıyla ilgili özel olarak bilgi isteme hakkı vardır. Buna ek olarak şirketin faaliyet ya da finansal durumuna ilişkin özel denetim yapılması talebinde bulunma hakkı da saklıdır. Bu talep şayet genel kurulda odaklanırsa Ticaret Mahkemesinden özel denetçi atanması talep edilir.
Tüm bunların yanı sıra bireysel yatırımcıların şirkete karşı da bazı sorumlulukları vardır. Bu noktada hisse sahiplerinin yükümlülükleri aşağıdaki gibidir:
- Şirketin Sırlarını Saklamak: Bireysel yatırımcılar ortaklık esnasında ya da ortaklığın son bulması durumunda şirket sırlarını saklamakla yükümlüdür. Bu şirket sırları kamuya açık hiçbir alanda paylaşılmayacağı gibi aksi durumda yasal süreç başlar.
- Taahhütleri Yerine Getirmek: Şirketin sermaye artırımı için ödemeyi taahhüt ettiği tutarları ödeme yükümlülüğü vardır. Bireysel yatırımcılar ellerinde bulundurdukları hissenin bedelli sermaye artırımına gitmesi mümkündür. Bu karardan habersiz olan kişilerin beklenmedik zararlar etmesi de büyük risklerden biridir.
- Sözleşme Koşullarına Uymak: Bireysel yatırımcı ortaklık sözleşmesinde yer alan tüm şartlara uymakla yükümlüdür.
Bireysel yatırımcılar şirketlere karşı sorumlu olabildiği gibi şirketler de bireysel yatırımcılara karşı bazı sorumluluklara sahiptir. Buna göre bilinçli yatırımcılar şirketlerin faaliyet raporlarını ve finansallarını yakından takip ederken yukarıda belirtildiği gibi genel kurulları da ziyaret edebilir. Hisse senedi sahiplerinin hakları ve hisse senedi sahiplerinin yükümlülükleri yukarıda belirtildiği şekildedir. Pek çok yatırımcı hisse senedi nasıl alınır sorusunun ardından bu yükümlülük ve hakları merak eder.
Hisse Senedi Yatırımı Kârlı mı? Avantajlar ve Dezavantajlar
Hisse senedi sahipleri uzun vadeli yatırımlarda büyük oranda kârlılık elde ederken buna ek olarak farklı avantajlarla da karşılaşmaktadır. Yatırımcılar hisse senedi nasıl alınır sorusuna yanıt ararken yatırımcılığın kârlı olup olmadığını da merak eder. Bu doğrultuda hisse senedi yatırımının en büyük avantajı hisselerin likit olmasıdır. Hisse senetleri kote edildikten sonra kolaylıkla satılabilir ve nakde dönüştürülebilir. Takas işlemleri birkaç işlem günü içerisinde gerçekleşerek satış bedeli yatırımcının hesabına yatırılır.
Bir diğer avantaj ise bireysel yatırımcılar hisselerini aldıkları şirkete ortak olarak; yönetime katılma, oy hakkı, rüçhan ve kâr payı alma hakkı gibi özel haklara sahip olur. Şirketin değerinin zaman içerisinde artması durumunda bireysel yatırımcılar hisselerini elden çıkararak sermaye kazancı elde etmek mümkündür. Bireysel yatırımcılar ortak oldukları şirketler tarafından dağıtılan temettüleri alarak ek gelir yaratabilir. Bunun yanı sıra bedelsiz sermaye artırımı durumunda ihraç edilen bedelsiz hisseleri alma hakkına sahiptir.
Tüm bunlar hisse senedi yatırımcılığında bireysel yatırımcılar nezdinde büyük avantajlar olarak görülür. Bunun yanı sıra borsanın dezavantajları da yok değildir. Borsanın bireysel yatırımcılar için olabilecek en büyük dezavantajı enflasyona yenilme ihtimalidir. Türkiye’de enflasyonun yüksek olması ve yatırımcıların enflasyon kadar getiri sağlayamayacak hisse senetlerine yatırım yapması bu ihtimali tetikler.
Borsada Aracı Kurum Nasıl Seçilir? Güvenilir Aracı Kurumu Bulmak
Hisse senedi nasıl alınır öğrendikten sonra hisse senetlerine yatırım yapmak için bir aracı kurum hesabı oluşturmak gerekiyor. Bu, halihazırda müşterisi olunan bankadan yatırım hesabı açmak olabileceği gibi bunun yanı sıra Midas gibi kurumlar da tercih edilebilir. Yatırımcıların güvenilir aracı kurumu seçmesi uzun vadede çok daha kârlı sonuçlar elde edilmesini sağlayacaktır.
Borsada aracı kurum seçerken dikkat edilmesi gereken ilk kriter aracı kurumun yetki belgeleridir. Güvenilir aracı kurumların hepsi Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) denetimi altındadır ve düzenli olarak denetlenir. Bunun yanı sıra aracı kurumlar tarafından bireysel yatırımcılara sunulan araştırma raporları ve bültenlerin kalitesi de dikkat edilmesi gereken önemli kriterlerden biridir. Zira detaylı ve bilgilendirici bültenler hazırlayan aracı kurumların çok daha sık tercih edildiği su götürmez bir gerçek haline gelmiştir.
Bireysel yatırımcının aracı kurum seçiminde verdiği kararı etkileyen en önemli gelişme ise işlem komisyonlarıdır. Bu komisyonlar genellikle onbinde 2 ila onbinde 5 arasında değişiklik göstermektedir. Bu değişiklikler her uzun vadeli yatırımcıları büyük oranda etkilemese de sık işlem yapan kişiler için önemlidir. Güvenilir aracı kurum seçimi için dikkat edilmesi gereken kriterlerden biri de aracı kurumun ne kadar mobilize olduğudur. Artık her yatırımcı online yatırım veya borsa uygulamaları kullandığı için aracı kurumun online dünyaya ne kadar hâkim olduğuna dikkat etmek gerek.
Bilindiği üzere belirli dönemlerde büyük bankaların dahi başına gelebilen çökme, kesinti ya da erişim sorunları aracı kurumlarda da yaşanabilir. Bu nedenle web ya da mobil uygulamalarında hem kullanıcı dostu arayüze sahip olan hem de güvenilir hizmet sunan kurumlar tercih edilmelidir. Uygulamaların karmaşadan uzak ve kolaylıkla kullanılabilir olması önemlidir. Bazı aracı kurumlar ön plana çıkmak için müşterilerine cüzi miktarda komisyonlar karşılığında aracı kurum dağılımı, derinlik ve canlı veri izleme gibi ayrıcalıklar sunar. Zaman içerisinde görülebileceği gibi bazı aracı kurumların canlı verileri ücretsiz sunduğu da bilinir.
Aracı kurumlarla ilgili en önemli kriterlerden biri müşteri hizmetleridir. Bireysel yatırımcılar borsada hisse senedi nasıl alınır sorusuna yanıt bulduktan sonra yatırım yapmaya başlamak ister. Bu noktada devreye giren aracı kurumlarla ilgili müşteri hizmetleri önemli bir kriterdir. Her arandığı anda ulaşılabilen bir müşteri hizmetleri desteği hem yatırımcıya güvende olduğu hissini aşılar hem de işlemleri hızla gerçekleştirir. Müşteri hizmetleri desteği yalnızca çeşitli sorunlar yaşandığında değil piyasayla ilgili herhangi bir soruyla ilgili de yanıt alabilmek içindir. Tüm bu kriter ve detayları hisse senedi nasıl alınır sorusuna yanıt alan yatırımcılar tarafından da sıkça merak ediliyor.
Hisse Senedi Nasıl Satılır?
Bireysel yatırımcıların bir şirkete hisse senedini alarak yatırım yapmasındaki yegâne amaç para kazanmaktır. Borsa da bilindiği üzere uzun vadede yükselmeye meyilli bir yatırım aracı olduğu için yatırımcı sayısı da yükselişle doğru orantılı ilerler. Bir hisse senedini aldıktan sonra istediği kâr ve prim miktarını yakalayan yatırımcılar hisse senedi nasıl satılır sorusunu yöneltir. Hisse senedi satış işlemlerini gerçekleştirmek, alış işlemlerinden çok daha kolaydır.
Bankadan hisse senedi nasıl alınır sorusuna yanıt bulan ve yatırım yapan bireysel yatırımcılar, hisse senetlerini satmak istediklerinde portföylerine girmesi yeterlidir. Portföy, satın alınan hisselerin sembollerinin, alış fiyatlarının, güncel fiyatlarının, kâr marjının ve elde edilen kârın TL cinsinden görünümünün olduğu bir ekrandır. Portföydeki hisselerden birini satmak isteyen yatırımcıların hisse adına tıklaması gereklidir. Sonrasında çıkan ALIŞ-SATIŞ ekranından satış seçilir. Bu alanda eldeki lot sayısından ne kadarının satılacağı adet kısmına yazılır. Satış işlemi piyasa fiyatından yani anlık işlem seviyesinden yapılacak ise “Piyasa”, farklı bir fiyata geldiğinde satılması isteniyorsa da “Limit” emir girilir. Bu sayede satış gerçekleştirilir.
Borsa yatırımcılarının bileceği üzere sistemde T1 ve T2 bakiye adı verilen bir detay bulunmaktadır. Buna göre hisse senedi satışı yaptıktan sonra elde edilen kâr ve ana para doğrudan çekilebilir olmaz. Bu noktada görülen T1 ve T2, bakiyenin ne zaman çekilebilir olacağına dair bir işarettir. T1, satış işlemlerinin ardından takip eden ilk işlem gününde bakiyenin çekilebilir olacağını belirtir. T2 ise takip eden ikinci işlem gününde bakiyenin çekilebilir olacağı anlamına gelmektedir.
Yabancı Hisse Senedi Nasıl Alınır?
Geçmişte çok zor olsa da halihazırda Borsa İstanbul’dan hisse alır gibi yabancı hisse senedi nasıl alınır sorusu merak edilmektedir. Bireysel yatırımcılar, global çapta büyüyen ve hemen herkes tarafından bilinen şirketlere düşük miktarlar karşılığında ortak olabilir. Bunun için güvenilir bir aracı kurum tercih etmek gerekiyor. Lisanslı aracı kurumlar sayesinde tek tuşla yabancı hisse senedi almak mümkün hale geliyor.
Midas ve benzeri aracı kurumların kolaylaştırdığı yabancı hisse senedi alma işlemi aşağıdaki şekilde gerçekleşiyor:
- Yurt dışı hisse senedi alımı için öncelikle aracı kurum seçimi yapmak gerekiyor. Bu seçim aracı kurumun; komisyonları, müşteri desteği, bilinirliği ve benzeri detayları inceleyerek yapılmalıdır.
- Yurt dışındaki en büyük şirketlere hisse senedini alarak ortak olmak mümkündür. Bunun için gelirleri düzenli olarak artan ve büyümeye devam eden bir şirket seçimi yapmak gerekiyor.
- Yabancı hisse senedi için toplam yatırım bakiyesinin ne kadarının ayrılacağı da önemli bir husus. Bu noktada risk yönetimi devreye giriyor. Bireysel yatırımcılar risk iştahlarına göre bir miktar belirleyerek aracı kuruma gönderiyor.
- Borsa İstanbul’da da olduğu gibi piyasa emriyle ya da limit emirle alım ve satım işlemleri gerçekleştirilebiliyor.
Yabancı Hisse Senetlerinde Vergi Ödenir mi?
Piyasaya yeni giren bireysel yatırımcılar, yurtdışı kazançlarının vergiye tabi olduğunu çok geç fark edebiliyor. Bu da geriye dönük yasal problemleri ortaya çıkardığı için bu konuda bilinçli olmak gerekiyor. Yabancı hisse senedi piyasalarında işlem yapan ve kazanç elde eden yatırımcılar 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun Değer Artış Kazançları başlığındaki 80.maddesine göre vergiye tabidir. Bu noktada kanun, yatırımcının Türkiye’de yerleşik şekilde ikamet edip etmediği ile doğrudan ilgilidir. Şayet yatırımcı Türkiye’de ikamet ediyor ve yurtdışı borsalarından gelir elde ediyorsa bunu değer artış kazancı olarak vergilendirmesi gerekiyor.
Bu durum Borsa İstanbul için de hisse senedi nasıl alınır sorusunun ardından sıkça merak edilen konulardan biridir. Türkiye’de başta borsa ve tahvil kazançları olmak üzere menkul kıymet gelirlerinin büyük bir kısmı kaynağındayken vergilendiriliyor. Bu nedenle çoğu zaman bireysel yatırımcılar Borsa İstanbul yatırımlarından vergi ödediğinin farkına varmıyor. Stopaj olarak da bilinen bu kesintilere ek olarak işlemlere aracılık eden banka ya da aracı kurumlar da yatırımcı adına vergi ödemesi yapıyor. Bundan dolayı yatırımcıların ekstra olarak vergi beyanında bulunmasına gerek kalmıyor. Bu durum Türkiye’de hem borsa hem de tahvil için geçerlidir.
Kârlı Hisse Senedi Seçimi Nasıl Yapılır?
Uzun yıllardır bireysel yatırımcılar hisse senedi nasıl alınır sorusunun ardından en kârlı hisse senetlerinin nasıl belirlenebileceğini araştırır. Bunun için teknik analiz ya da temel analiz adı verilen çeşitli kavramlar oldukça sık şekilde kullanılır. Kâr potansiyeli yüksek olan bir hisse senedini seçerken dikkat edilmesi gereken çok sayıda faktör vardır. Bunların ilki şirketin mali tabloları olurken rekabet gücü gibi temel özellikler de önemlidir. Ekonomist ve deneyimli yatırımcılara göre teknik ya da temel analizden önce piyasanın genel eğilimi gelir. Buna göre bireysel yatırımcılar arz ve talep dengesi, ekonomik ve siyasi gelişmeler gibi unsurların üzerine eğilmelidir.
Bir sonraki aşama ise teknik ve temel analizdir. İndikatörler, osilatörler, teknik analiz stratejileri ve konseptleri, finansal tablolar, mali detaylar gibi detaylar incelenmelidir. Kârlı hisse senedi seçimi için öncelikli olarak şirketin finansal durumu incelenir.
Finansal durum aşağıdaki finansal göstergelerin kullanımıyla analiz edilir:
- Gelir tablosu
- Bilanço
- Nakit akış tablosu
- Mali raporlar
- Gelir, kâr marjı
- Borç seviyeleri
Bu finansal göstergelerin yanı sıra mikro ve makro ekonomik faktörlere de dikkat edilmesi gerekmektedir. Faiz oranları, ülkedeki enflasyon ve işsizlik oranı gibi faktörlere ek olarak tüketici güven endeksi, gayri safi milli hasıla gibi makroekonomik veriler göz önünde bulundurulmalıdır. Tüm bunlara ek, FK olarak da bilinen Fiyat-Kazanç Oranı da hisse senedinin piyasa fiyatının potansiyelini gösterebilir. Bu noktada şirketin hisse başına kârına bölünmesiyle elde edilen bu oran hisse senedinin ucuz ya da pahalı olduğunu gösterir.
Bir şirkete yatırım yapmadan önce kârlı bir yatırım için yapılabilecek en önemli incelemelerden biri de şirketin yönetim ekibini araştırmaktır. Ekibin liderlik becerilerini, iş stratejilerini ve geçmiş performanslarını değerlendirerek kısa-orta ve uzun vadeli potansiyel kârlılıklar belirlenebilir.
Büyüme Hisseleri Nedir ve Nasıl Alınır?
Bireysel yatırımcılar borsaya girdikten sonra çoğu zaman kısa vadede kazanç elde etmeyi hedefler. Bu da hisse senedi nasıl alınır sorusunu doğurur. Büyüme hisseleri diğer hisselere göre çok daha kısa sürede daha yüksek kârlılık hedeflerine sahiptir. Bunun yanı sıra büyüme hisseleri, elde edilen kazancı yeniden yatırıma dönüştürmeyi hedeflemektedir. Uzun yıllardır sektörü domine eden büyüme hisselerinden bazıları sektörel olarak şöyledir:
Teknoloji
Gıda
İlaç
Otomotiv
Giyim
Restoran
Eğlence
Apple
Coca-Cola
Pfizer
Tesla
Nike
Starbucks
Netflix
Microsoft
Nestle
Novartis
Toyota
Adidas
McDonald’s
Spotify
Bu şirketler çoğunlukla büyüme hisseleri olarak bilinir. Büyüme hisselerinin de kendi içinde farklı risk parametreleri vardır. Bu nedenle doğru analiz ve kâr beklentileriyle pozisyon almak gerekir. Bu noktada hisse ve sektör seçimi yapmadan önce geçmişten beri büyümeye devam eden sektörler iyi analiz edilmelidir. Teknoloji gibi sürekli olarak evrimleşen ve yoğun rekabet ortamı barındıran sektörler doğası gereği büyümeye devam eder. Bunun yanı sıra sürekli olarak yeni atılımlar ve hizmetlerin geliştirildiği sağlık sektörü de büyüyen sektörler arasında yer alır.
Özet
Hisse senedi almak ve borsaya giriş yapmak isteyen bireysel yatırımcıların aklındaki ilk ve en önemli sorulardan biri hisse senedi nasıl alınır şeklindedir. Bu noktada yatırımcıların mobil bankacılık uygulamaları ya da aracı kurumlar üzerinden yatırım yapmaya başlaması mümkündür.
SPK tarafından lisanslanan ve denetlenen bir kurumda hesap oluşturarak güvenle yatırım yapılabilir. Uzun vadede kârlı sonuçlar elde etmek ve portföyü büyütebilmek için ise doğru sektör ve şirket analizi yapılmalıdır. Borsa her ne kadar yüksek risk faktörleri içerse de uzun vadede yükselişe meyilli bir yatırım aracıdır.